Aktualności
Jak zabierano Grzymisławskim tartak
Jan Grzymisławski na początku XX wieku był właścicielem warsztatu stolarskiego przy ulicy Poznańskiej. Antoni, a po jego śmierci Franciszek, a następnie Brunon prowadzili zakład kołodziejski przy ulicy 3 Maja 4 (obecnie to ulica Wrocławska). Jan po rozbudowaniu stolarni przeniósł zakład na ulicę Św. Ducha (obecnie ulica 1 Maja), a po zakończeniu I wojny światowej odkupił od Niemca Gustawa Bacha tartak przy ulicy Starogostyńskiej. Tam uruchomił ponadto produkcję mebli i trumien. Jan zmarł w 1929 roku, a prowadzeniem firmy zajęła się żona Klementyna w raz z synami Zbigniewem i Antonim. W 1936 roku rodzina Grzymisławskich wybudowała dom przy ulicy Szerokiej (obecnie Wiosny Ludów). Po wybuchu II wojny światowej Grzymisławskich wysiedlono do Warszawy, tartak i fabrykę mebli przejął Niemiec Riesel, a dom przy ulicy Szerokiej stał się siedzibą NSDAP (Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników (niem. Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei), w latach 1933–1945 sprawowała w Niemczech totalitarną władzę). Po Powstaniu Warszawskim Klementyna Grzymisławska została wywieziona do Częstochowy, Maria – do Rzeszy, a Antoni, Ludwik i Zbigniew zdołali uciec w Łowiczu z transportu wywożącego z Warszawy uczestników powstania. Po zakończeniu II wojny światowej Grzymisławscy powrócili do Gostynia, w ich rodzinnym domu miała jeszcze przez krótki czas swoją siedzibę Radzicka Komenda Wojskowa, po opuszczeniu przez Rosjan Gostynia, rodzina odzyskała dom.
W 1945 roku przedsiębiorstwo powróciło do prawowitych właścicieli i kontynuowało działalność do lat 5O. XX wieku. Potem tartak i fabrykę mebli upaństwowiono, firma weszła w skład GZPT (Gostyńskie Zakłady Przemysłu Terenowego). Wówczas gostynianie wymyślili nowy skrót do GZPT, który brzmiał tak: „Grzymisławskim Zabrało Państwo Tartak”. Po likwidacji GZPT utworzono popularne "psiudy", czyli Zakład Produkcji Sprzętu i Urządzeń Drobiarskich (ZPSiUD), a następnie Fabrykę Urządzeń Technicznych Agraria.
Poniżej prezentujemy zdjęcia Tartaku i Fabryki Mebli Jana Grzymisławskiego z okresu międzywojennego oraz z czasów II wojny światowej, kiedy to właścicielm był niemiecki przedsiębiorca Franz Riesel.
Opracowano na podstawie wspomnień Dobromiry Grzymisławskiej i rodziny, dokumentów Archiwum Państwowego w Lesznie i lokalnej prasy: Orędownika Gostyńskiego i Gostyner Kreisblatt.
Info: Maciej Gaszek & Mariusz Sobecki (GaSo)